(Người Chăn Nuôi) - Người chăn nuôi có thể điều chỉnh công thức thức ăn để làm giảm tác động của sốc nhiệt lên gia cầm, từ đó hỗ trợ sự phát triển của vật nuôi.

Năng lượng
Trời nóng làm vật nuôi ăn kém hơn. Do đó, cần phải đảm bảo cung cấp đầy đủ năng lượng cho vật nuôi. Về mặt chức năng, điều này có nghĩa tăng mật độ năng lượng bằng cách tăng chất béo cao hơn carbohydrates. Khi chất béo tăng cao hơn carbohydrates trong thức ăn cũng làm giảm mức độ tăng sinh nhiệt của khẩu phần ăn, vì các chất béo sản sinh ít nhiệt hơn carbohydrates khi chúng được tiêu hóa và trao đổi. Từ đó làm giảm nhiệt dư thừa tản ra khi nhiệt độ môi trường tăng cao.

Sốc nhiệt cũng gây ra những thay đổi trong quá trình chuyển hóa năng lượng của gia cầm. Quá trình này liên quan đến việc tăng tích tụ chất béo, kích ứng ôxy hóa và nhiều vấn đề về chất lượng thịt.

Ty thể được ví như nhà máy sản xuất năng lượng cho các tế bào. Chúng hoạt động để duy trì quá trình sản sinh nguồn năng lượng Adenosine Triphosphate (ATP), đồng thời giảm thiểu mức độ ôxy hóa. Bổ sung các phụ gia thức ăn hỗ trợ sản sinh ATP có thể mang lại nhiều lợi ích cho gia cầm khi bị sốc nhiệt. Ví dụ, các sản phẩm chứa axit guanidinoacetic, một tiền chất của creatine có tác dụng cải thiện hiệu quả quá trình chuyển hóa năng lượng của các ty thể.

Các nghiên cứu gần đây đã chứng minh rằng, bổ sung axit guanidinoacetic vào các khẩu phần ăn của gia cầm nuôi trong điều kiện nhiệt độ cao hơn mức tối ưu có tác dụng cải thiện hiệu quả sử dụng thức ăn và làm giảm các biểu hiện sốc nhiệt.

Protein

Tăng sinh nhiệt của khẩu phần ăn là một yếu tố cần phải cân nhắc khi xây dựng công thức thức ăn cho gia cầm trong mùa nắng nóng. Protein là một chất dinh dưỡng đa lượng có đặc tính sinh nhiệt cao nhất và nên hạn chế càng nhiều càng tốt. Cách đơn giản nhất để giảm lượng protein thô trong thức ăn đó là xây dựng công thức dựa trên các nhu cầu của gia cầm về axit amin tiêu hóa hồi tràng tiêu chuẩn (SID thông qua sử dụng dữ liệu liệt kê các giá trị SID của thành phần thô và công cụ khuyến nghị mức axit amin SID).

Xây dựng công thức thức ăn đáp ứng nhu cầu axit amin SID không chỉ giảm protein thô và giảm tăng sinh nhiệt, mà còn tiết kiệm được chi phí thức ăn bằng cách giảm tỷ lệ bổ sung các loại thành phần protein đắt đỏ.

Sốc nhiệt ở gia cầm còn làm suy giảm chức năng tiêu hóa do lưu thông máu từ ruột ra các vùng ngoại vi để làm mát. Thay đổi từ axit amin liên kết protein sang dạng axit amin tinh khiết giúp cải thiện mức độ tiêu hóa của thức ăn và có thể cải thiện sử dụng nitơ ở gia cầm, đặc biệt là khi chúng được nuôi trong môi trường nắng nóng.

Một lợi ích khác khi sử dụng axit amin bổ sung ở dạng tinh khiết đó là cho phép định lượng chính xác axit amin thiết yếu vốn còn nhiều vai trò quan trọng khác ngoài hỗ trợ tăng trưởng. Ví dụ, axit amin sulfur, methionine và cysteine (Met+Cys) là các tiền chất cho quá trình tổng hợp glutathione - Hệ thống chống ôxy hóa mạnh nhất của cơ thể. Các nghiên cứu gần đây cho thấy, SID Met+Cys rất cần thiết để duy trì glutathione và ngăn chặn ôxy hóa.

Cũng có những tranh cãi về Met as DL-Met hay Methionine Hydroxy Analogue (MHA) có khả năng chống ôxy hóa hay không. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng hai nguồn này đều không có sự khác biệt đáng kể về khả năng chống ôxy hóa hay hỗ trợ tăng trưởng nếu tận dụng được sinh khả dụng tương đối của DL-Met so với MHA là 100:75 trên cơ sở phân tử theo như khuyến nghị của Cơ quan Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ vào năm 2018.

Hỗ trợ sức khỏe đường ruột
Chức năng đường ruột của gia cầm bị suy yếu rất nhiều suốt quá trình sốc nhiệt, và làm giảm hấp thụ dinh dưỡng. Ðiều này dẫn đến việc tăng lượng nitơ trong chất thải, từ đó tác động tiêu cực đến chất lượng không khí cũng như làm tăng rủi ro các tổn thương ở bàn chân. Tính toàn vẹn của đường ruột cũng suy yếu trong quá trình sốc nhiệt, từ đó kéo theo sự di chuyển của vi khuẩn và kích thích miễn dịch, giảm tăng trưởng, thậm chí nghiêm trọng hơn là bùng phát dịch bệnh và tỷ lệ chết tăng.

Hỗ trợ sức khỏe đường ruột rất quan trọng để bảo vệ cả đàn vật nuôi suốt giai đoạn sốc nhiệt. Probiotics đã được chứng minh công dụng cải thiện tính toàn vẹn của đường ruột, do đó ngăn chặn vật nuôi bị giảm hiệu suất tăng trưởng suốt quá trình sốc nhiệt. Ðặc biệt, ứng dụng probiotics trong nước có thể giúp đảm bảo sức khỏe đường ruột suốt giai đoạn sốc nhiệt khi vật nuôi ăn kém.

Ngoài năng lượng, protein và sức khỏe đường ruột, vẫn còn các yếu tố quan trọng khác cần phải lưu ý khi xây dựng công thức thức ăn cho gia cầm bị sốc nhiệt như bổ sung vitaim chống ôxy hóa và cân bằng điện giải.

TS. Rose Whelan
Evonik Operations GmbH