(Người Chăn Nuôi) – Giá cả, nguồn cung là những yếu tố quan trọng khi lựa chọn thành phần thức ăn cho gà thịt, nhưng yếu tố chất lượng cũng không bao giờ được bỏ qua. Khi lựa chọn thành phần thức ăn, cần xem xét những tiêu chí sau:

Dinh dưỡng
Thông thường, các yếu tố trọng tâm để đánh giá giá trị dinh dưỡng thức ăn là thành phần của thức ăn đó, bao gồm độ ẩm, hàm lượng protein thô, béo, xơ và tro. Tuy nhiên, sinh khả dụng của chất dinh dưỡng, gồm năng lượng chuyển hóa, axit amin tiêu hóa, axit béo, phốt pho và các giá trị dinh dưỡng khác cũng cần được xem xét. Hiện có nhiều tài liệu tham khảo sẵn có giúp người tiêu dùng tham chiếu các giá trị dinh dưỡng trên.

Thành phần dinh dưỡng rất quan trọng trong công thức thức ăn chăn nuôi và độ chính xác của các phép phân tích sẽ ảnh hương đến cấu trúc, chi phí và thành phần hóa học của thức ăn.

Thành phần dinh dưỡng của mỗi thành phần thức ăn có thể bị ảnh hưởng bởi mùa, nguồn cung và thời gian bảo quản. Ví dụ, hàm lượng tinh bột trong khoai mỳ bị hao hụt suốt quá trình bảo quản. Thời gian lưu kho càng lâu thì lượng tinh bột và năng lượng hao hụt càng nhiều chất. Thành phần dinh dưỡng của mỗi loại nguyên liệu phải được đánh giá thường xuyên và riêng biệt.

Các chất kháng dinh dưỡng trong nhiều nguyên liệu thức ăn chăn nuôi có thể làm gián đoạn quá trình hấp thụ và chuyển hóa dinh dưỡng, tác động tiêu cực đến sức khỏe. Tuy nhiên, có thể giảm bớt những tác động bất lợi này bằng các quá trình vật lý, hóa học và sinh học. 

Kinh tế
Trước khi đánh giá chi phí và giá trị dinh dưỡng của nguyên liệu thức ăn, cần phải xem xét nguồn cung sẵn có hay không. Nhìn chung, nguồn cung và giá nguyên liệu thay đổi theo mùa. Đôi khi cần phải tìm một một nguồn thay thế rẻ hơn mà không ảnh hưởng đến hiệu suất chăn nuôi. Ví dụ, có thể thay thế một phần khô đậu bằng cải canola và khô dầu hạt cải.

Sử dụng enzyme không chỉ làm giảm tác động của các chất kháng dinh dưỡng mà còn làm giảm chi phí thức ăn bằng cách giải phóng dưỡng chất từ thành phần thức ăn. Một số enzyme không chịu được xử lý nhiệt trong quá trình chế biến thức ăn mặc dù đã sử dụng hệ thống ứng dụng chất lỏng sau ép viên. Do đó, khả năng phục hồi và tính đồng nhất của enzyme trong thức ăn cuối cùng phải được theo dõi thường xuyên.

Giá trị tương đối (RV) là công cụ xác định giá trị dinh dưỡng của các thành phần thức ăn bằng cách so sánh các chất dinh dưỡng tiêu chuẩn, như protein thô, axit amin, năng lượng chuyển hóa hoặc phốt pho khả dụng trong các nguồn nguyên liệu thức ăn. 

An toàn và quy định
Nguyên liệu thức ăn phải có nguồn gốc an toàn. Do đó, cần thực hiện thử nghiệm để đánh giá chất lượng của các nguyên liệu này. Những mối nguy hại trong thành phần thức ăn tùy vào nguồn gốc và phương pháp chế biến, được phân loại theo 3 nhóm chính: Hóa học, sinh học và vật lý.

Do đó, cần sử dụng các phương pháp và tiêu chuẩn đánh giá chất lượng thành phần thức ăn (QA) để giảm thiểu các mối nguy hại nói trên. Bắt đầu quy trình QA từ công đoạn mua nguyên liệu thông qua thiết lập các tiêu chuẩn và tiến hành kiểm tra chất lượng nguyên liệu khi tiếp nhận tại nhà máy thức ăn chăn nuôi.

Tiến hành kiểm tra các thành phần thức ăn để đảm bảo an toàn khi sử dụng. Lấy mẫu và phân tích phải chặt chẽ, chính xác. Lấy mẫu phù hợp với khối lượng và bản chất của các thành phần, phương pháp lấy mẫu phải phù hợp với thành phần. Ngoài ra, phải tuân thủ các yêu cầu của cơ quan quản lý về an toàn thức ăn chăn nuôi. 

Chế biến thức ăn và chất lượng thức ăn viên
Nguyên liệu ảnh hưởng đến hiệu suất của nhà máy thức ăn và chất lượng viên. Hàm lượng và loại tinh bột đa dạng trong các thành phần thức ăn khác nhau đòi hỏi mức độ tinh chỉnh khác nhau để hồ hóa. Ngoài ra, các thành phần thức ăn giàu tinh bột khác nhau cần kích thước khuôn tối ưu để tạo ra các viên thức ăn chất lượng cao và hiệu quả.

Các yếu tố khác ảnh hưởng đến chất lượng thức ăn viên và quá trình chế biến thức ăn là hàm lượng chất béo và chất xơ trong nguyên liệu. Chất béo là dinh dưỡng thiết yếu, nhưng hoạt động như chất giữ ẩm và ngăn hơi nước thoát ra tạo thành gelatin tối ưu. Chất xơ có thể làm giảm công suất của quy trình chế biến thức ăn và có thể gây hao mòn thiết bị do đặc tính mài mòn.

>> Lựa chọn thành phần thức ăn là một khâu quan trọng trong quá trình sản xuất thức ăn cho gà thịt. Lựa chọn đúng giúp chăn nuôi đạt hiệu suất cao. Do đó, chi phí và chất lượng của nguyên liệu thức ăn cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng.

Suttisak Boonyoung
Chuyên gia dinh dưỡng tại Cobb Vantress Asia