(Người Chăn Nuôi) – Phó thương hàn là một bệnh thường gặp trong chăn nuôi vịt. Khi vịt mắc bệnh, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, người nuôi sẽ bị thiệt hại đáng kể.

Nguyên nhân
Ðây là bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Sallmonella gây ra. Vi khuẩn dễ bị tiêu diệt bằng các hóa chất sát trùng và nhiệt độ trên 80°C.

Ðặc điểm
Tất cả động vật máu nóng, các loài chim và cả người đều có thể mắc bệnh. Ở vật nuôi hay mắc là gà, vịt, heo, gà tây, ngan, bồ câu… Vịt mọi lứa tuổi đều cảm nhiễm với bệnh; tuy nhiên triệu chứng lâm sàng thường chỉ thấy ở vịt con dưới 3 tuần tuổi, vịt lớn mắc bệnh thường ở thể mãn tính.

Vịt đẻ nhiễm bệnh, vi khuẩn nhiễm vào trong trứng, khi vịt nở đã bị nhiễm trùng. Vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể chủ yếu qua thức ăn, nước uống và khi điều kiện ngoại cảnh bất lợi làm cho vịt yếu và bệnh phát ra.

Bệnh làm giảm tỷ lệ ấp nở, tỷ lệ vịt con chết cao 70 – 80% và giảm tỷ lệ tăng trọng, làm tăng tỷ lệ cảm nhiễm với các bệnh khác ở những con sống sót, đồng thời còn là nguyên nhân gây nhiễm vi khuẩn Salmonella trong thực phẩm, ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.

Triệu chứng
Vịt bị bệnh có biểu hiện ủ rũ, mắt bị nhem, xệ cánh, ít vận động. Tiêu chảy phân loãng xanh lá cây, lẫn bọt khí. Một số con bị bại chân, viêm phổi thở khò khè.

Bệnh tích
Khi mổ khám thấy: vịt mái tích nước xoang bụng, trứng bị dị dạng méo mó, gan sưng, lấm tấm những nốt vàng trắng; Túi mật sưng, niêm mạc dạ dày tuyến (cuống mề) sưng, phủ lớp chất nhầy; Ruột sưng, xuất huyết, đôi khi bị loét.

Vịt đẻ thường ở thể mãn tính, xác gầy ốm, buồng trứng xuất huyết đỏ, trứng non biến dạng.

Ðiều trị
Sử dụng một trong các loại kháng sinh có chứa neomycin, colistin, flumequine… và bổ sung đồng thời vitamin, electrolyte, men tiêu hóa. Trộn cho vịt ăn hoặc uống từ 3 – 5 ngày liên tục sau khi mua về và lặp lại sau 7 ngày. Sử dụng thuốc cần tuân thủ theo thời gian và khối lượng vịt theo đúng quy định.

Phòng bệnh
Khi mua vịt giống về nuôi, chỉ nên mua vịt từ những cơ sở giống tốt, có nguồn gốc rõ ràng, và chỉ chọn vịt khỏe mạnh, nhanh nhẹn. Cần phải hỏi rõ để biết giống gia cầm đã được tiêm phòng chưa và tiêm phòng những bệnh gì.

Nên nhốt riêng vịt mới mua về (cách xa đàn vịt nhà đang nuôi) và cho uống thuốc bổ trong vòng 10 – 15 ngày (bằng cách dùng nước sạch hòa với B.complex, mỗi ngày cho uống 2 lần, sáng tối), khi thấy khỏe mạnh mới thả vào cùng đàn vịt nhà.

Trong chuồng nuôi chỉ nên có 1 loại vịt, ngan và nếu có 2 đàn thì chỉ nên cách nhau không quá 7 ngày tuổi.

Chuồng trại, trang thiết bị chăn nuôi phải được rửa để khô ráo, xung quanh chuồng nuôi phải vệ sinh công nghiệp sau đó tiến hành vệ sinh tiêu độc định kỳ bằng một số thuốc sát trùng. Sau mỗi đợt nuôi, cần tổng vệ sinh sát trùng và để trống chuồng 7 – 15 ngày mới nuôi lứa khác để cắt đứt các loại mầm bệnh.

Máng ăn, máng uống, lò sưởi, cót quây vịt, ngan…, phải được rửa sạch sau đó sát trùng bằng một trong các loại thuốc sát trùng kể trên rồi chuẩn bị sẵn trong chuồng trước khi nhập vịt, ngan về.

Trong quá trình nuôi, cần thực hiện tốt công tác vệ sinh tiêu độc khử trùng chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi, bảo quản thu nhặt trứng và môi trường xung quanh. Ðịnh kỳ và thường xuyên bằng các loại hóa chất thông dụng như: Benkocid, Han-Iodine, Virkon… Thực hiện tiêm phòng đầy đủ các loại vaccine phòng bệnh cho vịt, ngan như: Cúm gia cầm, dịch tả ngan, vịt…

Nên hạn chế người ra vào nơi nuôi vịt. Nếu có dịch bệnh xảy ra ở địa phương xung quanh thì không cho người ngoài đến. Người nuôi không được đến nơi xảy ra dịch. Cần có biện pháp ngăn ngừa không cho vịt tiếp xúc với các động vật khác như chim hoang, heo, chuột….

Thường xuyên loại thải vịt gầy yếu ra khỏi đàn để tránh lây lan bệnh.

Thái Thuận