Theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, năm 2024 có nhiều nguy cơ xảy ra các hiện tượng thiên tai cực đoan, bất thường, trái quy luật và diễn biến rất phức tạp. Để chủ động phòng, chống thiên tai, giảm thiểu thiệt hại, trong đó có thiệt hại về chăn nuôi trong mùa mưa bão năm nay, các địa phương đã sớm chỉ đạo người dân thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn cho đàn vật nuôi khi có bão lụt.

Trước mùa mưa bão năm nay, Trạm Chăn nuôi và Thú y huyện Cam Lộ tham mưu UBND huyện ban hành Công văn số 241/HD-NN-CN ngày 18/7/2024 về tập trung chỉ đạo, thực hiện các giải pháp đảm bảo an toàn cho đàn vật nuôi trong mùa mưa lũ.

Theo đó, UBND huyện yêu cầu UBND các xã, thị trấn trong toàn huyện tập trung chỉ đạo và áp dụng có hiệu quả các biện pháp phòng, chống thiên tai, trong đó chú ý các giải pháp đảm bảo an toàn cho vật nuôi trong mùa mưa bão nhằm giảm thiểu thiệt hại đối với chăn nuôi của địa phương. Huyện cũng chỉ đạo các ban, ngành, cơ quan chuyên môn tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn người chăn nuôi thực hiện các biện pháp chăm sóc để tăng sức đề kháng cho đàn vật nuôi, đảm bảo an toàn cho chúng trước, trong và sau khi xảy ra bão lụt và các biện pháp phòng, chống dịch bệnh.

Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh cũng phối hợp với các địa phương hướng dẫn nông dân thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh, đảm bảo an toàn cho đàn vật nuôi trong mùa mưa bão.

Theo hướng dẫn của Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh, nông dân cần thường xuyên cập nhật bản tin dự báo thời tiết hằng ngày trên các phương tiện thông tin đại chúng để chuẩn bị phương pháp án, biện pháp bảo vệ đàn gia súc và khắc phục hậu quả khi bão lũ hoặc dịch bệnh xảy ra. Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh cho đàn vật nuôi theo hướng dẫn của cơ quan thú y. Thống kê, kê khai số lượng, loại vật nuôi với UBND cấp xã theo quy định.

Đối với những vùng có nguy cơ ngập lụt, người dân không làm chuồng trại chăn nuôi gần bờ sông, bờ suối, ta luy cao để tránh lũ ống, lũ quét và sạt lở đất. Gia cố vững chắc cho chuồng trại đề phòng bão, lũ; nâng cao nền chuồng, làm chuồng tránh lũ, che chắn kín chuồng trại tránh mưa tạt, gió lùa.

Căn cứ vào số lượng, loại vật nuôi, lượng thức ăn tiêu tốn mỗi ngày để lập kế hoạch dự trữ thức ăn đủ tối thiểu 15 ngày cho vật nuôi. Dự trữ nước sạch đủ tối thiểu 15 ngày cho vật nuôi, chú ý chuẩn bị máy bơm, hệ thống dẫn nước đảm bảo nguồn cung dự phòng kịp thời. Kiểm tra hệ thống thoát nước thải, nước mưa, nơi chứa chất thải rắn của khu vực chuồng trại đảm bảo để hạn chế ô nhiễm khi mưa to hoặc ngập lụt.

Đối với những vùng bị ngập lụt, di dời đàn vật nuôi lên những vùng đất cao, làm chuồng che chắn cẩn thận, dự trữ đầy đủ thức ăn và bảo quản nơi khô ráo, không bị ẩm mốc, cung cấp đủ nước sạch cho vật nuôi uống. Đối với cơ sở sản xuất con giống gia cầm, dự phòng máy phát điện và nhiên liệu để cung cấp phát điện kịp thời khi mất điện lưới, đảm bảo có con giống chất lượng để tái đàn.

Tăng cường chăm sóc, nuôi dưỡng và nâng cao chất lượng khẩu phần ăn để tăng sức đề kháng cho đàn vật nuôi. Thường xuyên vệ sinh chuồng, dụng cụ chăn nuôi sạch sẽ; định kỳ phun thuốc sát trùng trong và ngoài chuồng nuôi từ 1 – 2 lần/tuần để phòng bệnh. Đánh giá hiện trạng đàn vật nuôi, xuất bán kịp thời khi đến tuổi, hoặc đến khối lượng xuất bán.

Khi mưa bão, lũ lụt xảy ra, thường xuyên kiểm tra, theo dõi thời tiết, kiểm tra chuồng trại, điều kiện chăn nuôi và sức khỏe đàn vật nuôi để có phương án chăm sóc. Di dời đàn vật nuôi đến vị trí không bị úng ngập úng nhưng không ở trên đê, đường giao thông gây cản trở giao thông và ô nhiễm môi trường.

Quá trình di chuyển vật nuôi phải đảm bảo tuyệt đối tính mạng cho người và sức khỏe của vật nuôi. Dựng lều bạt, lán trại làm nhà tạm cho vật nuôi và có phương án kiểm soát vật nuôi. Có giải pháp giữ ấm cho đàn vật nuôi trong điều kiện thời tiết mưa, lạnh kéo dài.

Mầm bệnh gia súc, gia cầm thường theo nước lũ phát tán đi khắp nơi. Di chuyển đàn vật nuôi tránh lũ cũng làm cho các mầm bệnh từ nơi này tới nơi khác. Vì vậy, cần thực hiện tốt các khâu chăm sóc, nuôi dưỡng, vệ sinh tẩy uế chuồng trại, môi trường xung quanh chuồng nuôi và dụng cụ chăn nuôi để tăng sức chống chịu bệnh tật ở vật nuôi, tránh lây lan các bệnh truyền nhiễm như: tiêu chảy, dịch tả, thương hàn… Vận chuyển vật nuôi từ nơi này qua nơi khác cần thực hiện tốt quy trình vận chuyển để đảm bảo an toàn dịch bệnh.

Sau lũ lụt, nguồn thức ăn, nước uống cho gia súc, gia cầm khan hiếm, đồng cỏ bị ô nhiễm, sức khỏe của đàn vật nuôi giảm sút. Do vậy, vật nuôi cần được chăm sóc, nuôi dưỡng chu đáo, không bỏ đói vật nuôi, không cho ăn những loại thức ăn bị mốc, kém chất lượng, không cho uống nước bị ô nhiễm. Những vật nuôi sức khỏe yếu thì tăng cường các loại thức ăn giàu dinh dưỡng nhằm thúc đẩy nhanh quá trình hồi phục.

Ngay sau khi nước rút phải thực hiện vệ sinh, khử trùng bằng vôi bột, hóa chất và tiêu độc khu vực chăn nuôi trước khi đưa vật nuôi trở lại chuồng nuôi. Thu gom xác động vật chết để xử lý, sát trùng, tiêu độc vùng chăn nuôi bị ngập để tẩy uế môi trường, tiêu diệt các mầm bệnh.

Thực hiện tốt việc quản lý, chăm sóc đàn vật nuôi; không chăn thả gia súc ở những khu vực bị ô nhiễm. Giám sát chặt chẽ đàn vật nuôi để sớm phát hiện vật nuôi bị bệnh và báo cáo ngay cho chính quyền địa phương và cơ quan thú y biết để xử lý dịch bệnh theo đúng quy định; không giết mổ, mua bán động vật ốm, chết, không vứt xác động vật chết ra ngoài môi trường.

Đồng thời, tiếp tục tiêm phòng bổ sung đầy đủ các loại vắc xin cho đàn vật nuôi. Báo cáo chính xác số lượng, loại vật nuôi bị thiệt hại do bão lũ cho chính quyền địa phương để xem xét, đề xuất hỗ trợ khắc phục hậu quả theo quy định.

Chăm sóc tốt đàn vật nuôi trong mùa mưa bão vừa tránh thiệt hại về kinh tế, vừa đảm bảo về môi trường và an toàn dịch bệnh.

Trần Anh Minh