(Người Chăn Nuôi) – Hiện nay, để kiểm soát mùi hôi, ô nhiễm môi trường và kiểm soát dịch bệnh, trại nuôi đã và đang dùng chủ yếu là các loại hóa chất có tính sát khuẩn và ôxy hóa mạnh. Vệ sinh chuồng trại định kỳ cũng là việc làm rất quan trọng và cần thiết nhằm đảm bảo môi trường và sự phát triển bền vững, an toàn trong chăn nuôi.

Vai trò
Thuốc sát trùng chăn nuôi hay thuốc sát trùng thú y là các hóa chất có khả năng ngăn chặn sự phát triển và sinh sôi của vi khuẩn. Hoặc giết chết chúng với một nồng độ không gây hại cho mô bào vật chủ. Khi chúng được dùng ở những mô nhiễm bệnh nhằm ngăn ngừa sự nhiễm khuẩn… Sử dụng thuốc sát trùng trong chăn nuôi làm cho các khu vực chuồng trại cũng như môi trường xung quanh được khử trùng. Nhằm làm sạch và tiêu diệt các loại vi khuẩn và virus gây ra dịch bệnh trên đàn vật nuôi.

Vôi bột
Tác dụng: Có tính chất sát trùng mạnh, diệt cầu khuẩn sinh mủ, các liên cầu khuẩn, E.coli… Dùng vôi bột để trước cửa ra, vào của các ô chuồng chăn nuôi, rắc trên nền chuồng, sân chơi, cống rãnh, dùng dung dịch để quét tường chuồng, ô chuồng, xung quanh bờ tường toàn khu vực chăn nuôi… Tiêu hủy xác chết động vật mắc bệnh truyền nhiễm

Cách sử dụng: Rắc nền chuồng, đường đi, cống rãnh, cổng ra, vào chuồng chăn nuôi; rắc trên nền đất và trên đệm lót chuồng, chất độn chuồng (rắc trên đất trước khi đưa chất độn chuồng vào) với tỷ lệ trung bình 100 g/m2. Chuồng gà 20 – 25 g/m3, 2 lần/tuần. Quét hoặc phun vôi: Dùng nước vôi 5% hoặc 20% quét tường chuồng, nền chuồng, máng ăn, dụng cụ chăn nuôi… Khử trùng phân chuồng 2 kg/m2 phân dày 20 cm.

Bảo quản: Tại kho, khô ráo, tránh ẩm. Vôi bột tuy không có hại tới sức khỏe vật nuôi nhưng có thể gây trở ngại tới đường hô hấp của vật nuôi, vì vậy trong thời gian dùng vôi diệt khuẩn cần di dời vật nuôi sang khu vực khác.

Thuốc tím
Thuốc tím có dạng kết tinh lăng trụ ánh kim loại, màu đen lục, dễ tan trong nước. Có tính ăn da, làm han gỉ kim loại, làm thủng vải. Đây là loại thuốc sát trùng có tác dụng diệt khuẩn mạnh, tẩy uế, tạo màng phủ ngăn cách. Phá hủy các chất hữu cơ (máu, mủ…) làm mất mùi hôi thối và se da. Dung dịch đậm đặc có thể gây cháy các tổ chức hữu cơ bề mặt, gây đau, đồng thời tác dụng cầm máu.

Ứng dụng: Điều trị vết thương trong ngoại khoa: Ổ apce, vết thương bị nhiễm trùng hôi thối, lở loét, hoại tử… Tẩy uế chuồng trại, thiết bị, dụng cụ. Hun khói xông hơi với formol để diệt nấm mốc trong máy ấp gà.

Cách sử dụng: Rửa vết mổ, vết thương với dung dịch thuốc tím 1%, hoại tử hôi thối trước khi xử lý, cắt bỏ tổ chức… Xông khử trùng: Dùng dung dịch: thuốc tím (20 g) + formol (30 ml) + nước (20 ml) để xông khử trùng buồng cấy vi khuẩn, buồng ấp trứng.

Bảo quản: Nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời, tránh nguồn nhiệt, nơi ẩm ướt và hóa chất độc hại.

Chloramin B
Dạng bột, màu trắng hay hơi trắng ngà, có mùi “clo” nhẹ, dễ tan trong nước.

Tác dụng: Sát trùng, tiêu độc, diệt hầu hết các loại vi khuẩn hiếu khí, yếm khí, nấm mốc và siêu vi khuẩn. Tiêu độc chuồng trại, dụng cụ và môi trường chăn nuôi, khử trùng tay, khử trùng nước, tóc, lông, vải, quần, áo… Tiêu độc, tẩy uế chuồng trại thường xuyên hoặc những vùng xảy ra ổ dịch các bệnh do vi khuẩn hoặc siêu vi khuẩn gây nên. Tiêu hủy xác chết động vật, tiêu độc môi trường.

Cách sử dụng: Sát trùng chuồng trại dùng nồng độ 0,3 – 0,5% (3 – 5 g pha với 1 lít nước). Phun đều lên bề mặt chuồng trại, tường, vách… Cứ 250 lít dung dịch này phun cho 1.000 m2 diện tích chuồng trại. Sau khi phun để từ 3 – 5 giờ rồi rửa kỹ bằng nước sạch. Với những nơi đang có mầm mống bệnh truyền nhiễm (những ổ dịch) hoặc diệt nấm thì dùng liều 10 – 50 g/lít nước để pha (dung dịch 5%). Với những bệnh tạo nha bào dùng 50g/1lít nước (dung dịch 5%). Với siêu vi khuẩn dùng 30 – 50 g/1 lít nước (dung dịch 3 – 5%). Khử trùng nguồn nước uống: Pha 3 g với 1 m3 nước, ngâm 24 giờ sau mới dùng nước này cho gia súc, gia cầm uống. Mỗi tuần xử lý một lần.

Bảo quản: Nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời, tránh nguồn nhiệt, nơi ẩm ướt và hóa chất độc hại.

Lưu ý khi dùng thuốc khử trùng
Thuốc có tác dụng diệt khuẩn cao thì độc tính càng mạnh. Vì vậy, cần chú ý thuốc có thể gây hại cho người và vật nuôi. Không nên sử dụng thuốc sát trùng khi có gia súc, gia cầm trong chuồng nuôi. Người khi sử dụng thuốc sát trùng phải mặc quần áo bảo hộ thật kỹ. Làm khô toàn bộ bề mặt và các chất bẩn trước khi bắt đầu quá trình dùng thuốc khử trùng chuồng. Chỉ được phép sử dụng thuốc sát trùng sau khi bề mặt đã được rửa sạch sẽ và khô hẳn. Trang bị đầy đủ quần áo bảo hộ, mũ, găng tay và rửa mặt sạch ngay sau khi hoàn thành công tác sát trùng. Việc khử trùng chuồng trại cần tiến hành định kỳ, không nên đợi đến khi phát sinh dịch bệnh mới làm.

Phạm Hải