(Người Chăn Nuôi) - Nhằm tận dụng những đặc tính tốt của từng giống heo riêng biệt, các nhà lai tạo giống đã tìm ra các công thức lai giữa các giống heo để tạo heo thịt sao cho có nhiều nạc, hương vị béo, ngọt thơm và phải quy tụ được những yếu tố về sinh sản cũng như về chăm sóc nuôi dưỡng thích hợp.

Lai 2 máu
Lai giữa Yorkshire và Landrace: Có 2 cách, sử dụng đực Yorkshire lai với cái Landrace sẽ cho ra con lai Yorkshire - Landrace (YL); Sử dụng đực Landrace lai với cái Yorkshire sẽ cho ra con lai Landrace - Yorkshire (LY). Trong công thức lai này, nhà tạo giống muốn sự hòa hợp các ưu điểm của Yorkshire (như dễ nuôi, thịt nạc mỡ) với Landrace (khó nuôi, thịt nạc nhiều, tốt sữa, sai con) nên con lai nếu là đực thì sẽ dễ nuôi thịt: Nạc ngon mềm có vân mỡ, hương vị tốt, giá thành hạ.

Lai giữa Pietrain và Duroc: Lai giữa đực Pietrain và cái Duroc, công thức lai này không đảo ngược DuPi vì nái Pietrain nuôi con kém, năng suất sữa kém, ít con trên mỗi lứa. Con lai PiDu đực được tuyển lựa để tạo dòng đực cuối rất được nhà chăn nuôi ưa chuộng thay vì phải dùng đực cuối Pietrain hay Duroc nuôi năng suất kém, chậm lớn, khó nuôi. Nhóm đực PiDu không làm giống sẽ thiến cũng với heo nái PiDu để nuôi thịt. Nhóm heo này thịt có tỷ lệ nạc cao (trên 65%), 180 ngày tuổi có thể đạt 85 - 90 kg, mỡ lưng mỏng dưới 10 mm, chất lượng nạc vừa phải, dai, ít hương vị, ít vân mỡ, nhưng giá thành xuất heo thịt cao.

Lai giữa Pietrain và Landrace: Cũng như ở trên, người ta không đảo công thức lai này vì nái Pietrain nuôi con kém, năng suất sữa kém, ít con trên mỗi lứa. Con đực PiLa tạo ra cũng được dùng để phối với nái sinh sản tạo heo con nuôi thịt. Những đực từ công thức này tạo ra nếu không được chọn làm giống thì sẽ được thiến và nuôi chung với nái PiLa làm heo thịt. Cách lai này cũng tạo ra nhóm heo thịt có chất lượng giống tương tự như trên nhưng thịt có hương vị trung bình và giá thành sản xuất cao.

Lai giữa Pietrain và Yorkshire: Đây cũng là công thức lai tạo đực cuối 2 máu để tạo heo con nuôi thịt. Về ngoại hình heo có sắc lông trắng với ít đốm đen hay xám. Đực thải sẽ thiến và được nuôi thịt cùng với heo cái, những con này lúc 180 ngày tuổi có thể đạt 90 - 95 kg, tỷ lệ nạc trên quày có thể đạt 60 - 65%, độ dày mỡ lưng 12 - 15 mm, thịt ngon vừa phải, ít dai, có vân mỡ, hương vị trung bình, giá thành sản xuất heo thịt trung bình.

Lai 3 máu
Đây là công thức lai giữa nái sinh sản 2 máu (như YL hay LY) với đực cuối là Pietrain hay Duroc sẽ tạo ra con lai:

- DYL hay DLY là con lai 3 máu khi dùng đực cuối là Duroc thuần giao phối với nái YL hay LY: Con lai 3 máu này nuôi thịt lớn nhanh, ở 180 ngày tuổi có thể đạt 90 - 100 kg, tỷ lệ nạc trên 65%, độ dày mỡ lưng 10 - 12 mm, sớ nạc mềm ngon, vân mỡ trung bình, nhưng thức ăn đòi hỏi dinh dưỡng cao, cân bằng acid amin, FCR khoảng 3 - 3,2 kg.

- PYL hay PLY là con lai 3 máu khi dùng đực cuối là Pietrain thuần giao phối với nái YL hay LY: Con lai 3 máu này nuôi thịt lớn nhanh, ở 180 ngày tuổi có thể đạt 100 kg, tỷ lệ nạc trên 65%, độ dày mỡ lưng nhỏ hơn 10 mm, thịt xơ dai không ngon, vân mỡ rất ít, thức ăn cũng đòi hỏi dinh dưỡng cao, cân bằng acid amin, FCR khoảng 2,8 - 3 kg.

Lai 4 máu
Lai giữa đực PiDu với nái YL: Con lai 4 máu PiDuYL thể hiện sức chống chịu bệnh tốt, dễ nuôi, dễ thích nghi với điều kiện nuôi dưỡng chăm sóc của bà con chăn nuôi nông thôn, thức ăn không đòi hỏi chất lượng cao, heo mau lớn, tỷ lệ nạc 60 - 65%, độ dày mỡ lưng 12 - 15 mm, phẩm chất thịt ngon, mềm có vân mỡ trung bình, FRC 3 - 3,2 kg.

Lai giữa đực PiLa với nái YL: Con lai 4 máu PiLY dùng nuôi thịt có sức tăng trưởng tốt, ở 180 ngày đạt 85 - 90 kg, tỷ lệ nạc 60 - 65%, độ dày mỡ lưng 10 - 15 mm, phẩm chất thịt ngon, sớ cơ mềm, vân mỡ trung bình, có hương vị thơm, thức ăn không đòi hỏi chất lượng cao.

Nếu dùng nái PiLY cho sinh sản với đực cuối là Pietrain hay Duroc thì tỷ lệ nạc trên heo con để nuôi thịt cao, nhưng khó nuôi và phẩm chất thịt không ngon vì tỷ lệ máu Pietrain hay Duroc cao. Nếu dùng nái PiLY cho sinh sản với đực thuần là Yorkshire hay Landrace thì heo con sinh ra dễ nuôi thịt và phẩm chất thịt ngon. Nếu dùng nái PiLY cho sinh sản với đực thuần Duroc sẽ tạo ra heo con 4 máu dễ nuôi thịt, mau lớn, phẩm chất thịt ngon nhưng đòi hỏi thức ăn phải chất lượng cao.

Bích Hòa