(Người Chăn Nuôi) – Tình trạng bò bỏ ăn có thể đến từ nhiều nguyên nhân, vì vậy người nuôi cần phải quan sát, phát hiện và có biện pháp điều trị phù hợp để giúp bò khỏe mạnh và phát triển tốt.

Bò ăn quá no hoặc không đủ
Nếu dạ cỏ của bò đã đầy, bò sẽ không muốn hoặc không cần ăn nữa. Chất xơ rất cần thiết cho sức khỏe của bò. Nhưng nếu ăn quá nhiều chất xơ sẽ khiến bò cảm thấy no giả tạo. Ðiều này dẫn đến tình trạng bỏ ăn nên sẽ bị suy dinh dưỡng và sức khỏe kém. Một con bò cần lượng chất xơ khoảng 1,3% tổng trọng lượng cơ thể mỗi ngày.

Bò bị đầy hơi là một trong những dạng khó tiêu hóa thức ăn do tích tụ quá nhiều khí trong dạ cỏ. Ngay sau khi bò ăn, quá trình tiêu hóa tạo ra khí trong dạ cỏ và hầu hết các chất khí được loại bỏ bằng cách tạo hơi (ợ hơi). Những sự gián đoạn trong quá trình đào thải khí bình thường này đều dẫn đến tích tụ hoặc đầy hơi. Ðể điều trị chứng đầy hơi nên cho bò ăn các chất bổ sung thuốc chống đầy hơi, men tiêu hóa. Bên cạnh đó cần quản lý chăn thả thích hợp để giảm hoặc loại bỏ các vấn đề đầy hơi hiệu quả.

Bò có tập tính nhai lại nên sẽ cần thức ăn để nhai liên tục. Khi lượng thức ăn cung cấp không đầy đủ và cho ăn ngắt quãng sẽ gây ra tình trạng bò bỏ ăn. Vì vậy, nên để khoảng 5 – 10% lượng thức ăn bình thường một ngày sẵn trong chuồng và thức ăn tốt nhất là cỏ khô.

Hoặc khi độ pH trong dạ cỏ giảm xuống khi bò ăn xong. Ðây là lúc bò bắt đầu nhai lại, quá trình nhai lại giúp cung cấp natri bicacbonat nước bọt cho dạ cỏ để đệm độ chua của thức ăn khi vào dạ cỏ. Tuy nhiên, khi độ pH trong dạ cỏ không được cân bằng thì sẽ khiến bò bỏ ăn sớm. Ðể tránh tình trạng này, cần xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng cho đàn bò.

Stress
Thời tiết nóng bức và ít thông gió làm bò mất cảm giác thèm ăn. Cần đảm bảo đàn bò tránh được nắng nóng và uống nước đầy đủ. Chuồng bò và nơi chăn thả nên thông thoáng trong những tháng mùa hè khô nóng. Lắp đặt quạt thông gió trong các trang trại chăn nuôi kín, chật chội.

Bò sau khi đẻ thường có tình trạng bỏ ăn kèm theo sản lượng sữa giảm rõ rệt, có mùi xeton từ hơi thở, sữa và nước tiểu. Trong trường hợp này, cần thay đổi thành phần thức ăn cho bò phù hợp với giai đoạn.

Bệnh về lưỡi
Các bệnh như lưỡi gỗ, viêm lưỡi trên bò thường xuất hiện đột ngột làm cho bò khó nuốt dẫn đến bỏ ăn. Bò thường tiết nhiều nước bọt, có thể sưng dưới hàm, đáy lưỡi dày và xơ, có thể thấy các vết loét hoặc vết sưng nhỏ dọc theo hai bên lưỡi.

Ðể điều trị bệnh về lưỡi trên bò, có thể dùng các loại thuốc trị bò bỏ ăn có chứa Natri Iotua, Sulphonamid. Bên cạnh đó, sử dụng thêm các sản phẩm kháng sinh có chứa Sulfadimidine sodium, Penicillin, Streptomycin và Tetracycline để điều trị bệnh cho bò.

Bệnh về hàm
Bệnh thường gặp trên bò trưởng thành với biểu hiện đầu tiên là sưng cứng hàm. Khi hàm bị sưng, bò sẽ đau và không ăn được thức ăn. Bò bỏ ăn dẫn tới giảm sức khỏe. Sử dụng kháng sinh 3 – 5 ngày, đồng thời dùng iodine để sát trùng vùng hàm của bò sau mỗi lần bò ăn.

Bệnh do nấm
Nguyên nhân do bò ăn phải nấm mốc ở bãi chăn thả hoặc thức ăn ôi thiu chứa nấm mốc. Biểu hiện đặc trưng là bò đờ đẫn, giảm ăn, giảm sản lượng sữa, thỉnh thoảng rụng lông, tiêu chảy ra máu, nướu có nhiều nốt xuất huyết nhỏ. Ðể điều trị, sử dụng các loại thuốc diệt nấm dùng 1 – 2 tuần tùy tình trạng bò.

Bệnh đường tiêu hóa
Bệnh về đường tiêu hóa trên bò có thể kể ra như xuất huyết dạ dày, viêm dạ dày và ngộ độc thức ăn. Những căn bệnh này dẫn đến tình trạng bò bỏ ăn và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bò. Khi bò bị viêm dạ dày, trường hợp cấp tính, bò sẽ chết nhanh chóng, do đó cần dự phòng để bò không bị xuất huyết. Trong các trường hợp mãn tính, sử dụng thuốc có thành phần kaolin và pectin cho bò uống cùng với magie oxit. Ðồng thời, cần cân đối khẩu phần ăn và bổ sung các chế phẩm tiêu hóa cho bò.

Nếu bò bị ngộ độc thức ăn, thông thường, bò sẽ khỏe và ăn trở lại sau 2 – 3 ngày. Chỉ cần bổ sung thức ăn tinh, cám nấu để kích thích ăn cho bò, cung cấp đầy đủ nước uống và điện giải.

Phạm Hải