(Người Chăn Nuôi) – Việt Nam có vị trí địa lý thuận lợi, gần các quốc gia Hồi giáo và nguồn cung sản phẩm gia cầm dồi dào. Đây là cơ hội lớn để nước ta thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường Halal. Tuy nhiên, thực hiện điều này không dễ vì thị trường Halal có nhiều tiêu chuẩn rất khắt khe.

Cơ hội lớn nhưng không dễ
Trên thế giới hiện có hơn 2 tỷ người theo đạo Hồi. Thực phẩm họ sử dụng hàng ngày phải được chứng nhận theo tiêu chuẩn Halal (Halal theo tiếng Ả rập có nghĩa là “hợp pháp”).

Năm 2023, Việt Nam có tổng đàn gia cầm lớn với khoảng 558,6 triệu con (tăng khoảng 3,0% so với năm 2022), sản lượng thịt gia cầm ước đạt 2,24 triệu tấn. Mục tiêu mà ngành chăn nuôi đặt ra trong năm 2024, tổng sản lượng thịt gia cầm đạt trên 2,31 triệu tấn, tăng 3,1% so với năm 2023.

Với nguồn cung lớn như hiện nay, nếu các sản phẩm gia cầm của Việt Nam đạt được chứng chỉ Halal thì cơ hội xuất khẩu sang các nước Hồi giáo là không hề nhỏ. Tuy nhiên, xuất khẩu nông lâm, thủy sản Việt Nam sang thị trường Halal còn khiêm tốn, chủ yếu là các sản phẩm thô và sơ chế, với 8 mặt hàng xuất khẩu chính là bánh kẹo và sản phẩm từ ngũ cốc, gạo, thủy sản, hạt điều, cà phê, hàng rau quả, hạt tiêu, chè.

Thị trường Halal có nhiều tiềm năng về xuất khẩu thịt gà nhưng cũng là thị trường khó tính. Thịt đạt tiêu chuẩn Halal khác thịt bình thường, với 5 dấu hiệu: Người giết mổ phải nói trước từ Allah (nghĩa là Chúa trời); Động vật phải được giết mổ ở khe cổ họng với dụng cụ được mài sắc để đảm bảo tính nhân đạo; Động vật phải còn sống trước khi giết mổ; Thịt Halal không dính máu, sau khi hoàn tất quá trình giết mổ, thịt phải được treo ngược lên để máu chảy hết ra; Ngoài ra, động vật không được cho ăn những thức ăn làm từ động vật khác. Các động vật như bò, dê, cừu, nai, gà, chim, vịt được giết mổ theo đúng nghi thức Hồi giáo trên thì mới đạt chuẩn Halal.

Trung bình mỗi năm, nước ta có khoảng 50 công ty được cấp chứng nhận Halal với các sản phẩm chủ yếu là hải sản, đồ uống, thực phẩm đóng hộp, bánh kẹo, đồ ăn chay và dược phẩm. Để được nhập khẩu vào thị trường các nước Hồi giáo, thực phẩm phải có chứng nhận Halal. Giấy chứng nhận Halal yêu cầu sản phẩm đáp ứng được các yêu cầu của tiêu chuẩn Halal và đạt các yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm.

Nhà nước và doanh nghiệp cùng đồng hành
Làm việc với Tập đoàn De Heus (Hà Lan) vào chiều 21/2/2024 về xây dựng giải pháp xuất khẩu thịt gà, sản phẩm chế biến từ thịt gà, trứng gia cầm sang thị trường Halal, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến đánh giá cao và tin tưởng De Heus sẽ là doanh nghiệp tiên phong xuất khẩu thịt gà sang thị trường này. “Thị trường Halal thường yêu cầu ngặt nghèo về việc đảm bảo phúc lợi động vật trong quá trình chăn nuôi cũng như giết mổ, chế biến. Bên cạnh đó, các quy định về chuồng trại, mật độ chăn nuôi, giải pháp thú y phòng bệnh, xây dựng vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh cũng là vấn đề doanh nghiệp cần quan tâm để tiến sâu vào thị trường Halal”, Thứ trưởng Tiến nhấn mạnh.

Tại buổi làm việc, ông Gabor Fluit, Tổng Giám đốc châu Á Tập đoàn De Heus, cho biết doanh nghiệp mong muốn nhận được sự hỗ trợ, tư vấn, hướng dẫn từ phía các cơ quan của Bộ NN&PTNT trong việc thực hiện các quy định thú y, Luật An toàn thực phẩm, tiêu chuẩn Halal của các nước hướng tới xuất khẩu, cũng như hỗ trợ thông tin về các nước chấp nhận thịt gà xuất khẩu từ Việt Nam, các chương trình chứng nhận Halal. Ông Gabor Fluit cũng bày tỏ quyết tâm xây dựng chuỗi thịt gà an toàn dịch bệnh hướng tới xuất khẩu.

Dây chuyền sản xuất thịt gà theo tiêu chuẩn của Tổ chức Thú y thế giới của Tập đoàn De Heus. Ảnh: Trung Quân.

Trước đó, vào tháng 10/2023, Cục Thú y, Sở NN&PTNT các tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Dương, Bình Phước, Lâm Đồng, Tây Ninh, Long An và Công ty TNHH De Heus đã cùng ký thỏa thuận phối hợp tổ chức xây dựng chuỗi sản xuất thịt gà an toàn dịch bệnh, giai đoạn 2023 – 2028. Trong đó, Tập đoàn De Heus nỗ lực triển khai các giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình an toàn dịch bệnh trong chuỗi liên kết chăn nuôi theo quy định của Tổ chức Thú y Thế giới. Lộ trình đến tháng 12/2025 sẽ hoàn thiện và được nước nhập khẩu chấp nhận chuỗi sản xuất thịt gà an toàn dịch bệnh. Toàn bộ cơ sở giết mổ, sơ chế, chế biến thịt gà bảo đảm an toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm và được chứng nhận HACCP, GlobalGAP, ISO 22000, Halal.

Hiện nay, Bộ NN&PTNT đang triển khai thực hiện nhiệm vụ được giao trong Quyết định số 10/QĐ-TTg ngày 14/02/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tăng cường hợp tác quốc tế để xây dựng và phát triển ngành Halal Việt Nam đến năm 2030”. Trong đó, Bộ đã có ý kiến đóng góp việc thành lập Trung tâm Halal Quốc gia đặt tại Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Bộ Khoa học và Công nghệ) để hỗ trợ về pháp lý, thủ tục, công nhận hài hòa các tiêu chuẩn quốc tế, thúc đẩy xuất khẩu sản phẩm nông, lâm, thủy sản Việt Nam đi các thị trường Halal. Bộ NN&PTNT cũng đang phối hợp với Đại sứ quán Việt Nam tại Indonesia làm việc với các cơ quan, tổ chức của Indonesia để trao đổi thông tin và phát triển thị trường thực phẩm Halal tại quốc gia Hồi giáo lớn nhất Đông Nam Á này.

Hiện nay, một số thị trường Halal đã chủ động tìm nguồn cung cấp từ Việt Nam. Các cơ quan chức năng và doanh nghiệp Ai Cập sẵn sàng hợp tác để nhập khẩu thực phẩm Halal. Ai Cập cũng có chương trình hỗ trợ chuyên gia của Việt Nam để đào tạo một số kỹ thuật, tiêu chuẩn về việc chuẩn bị và chế biến thực phẩm Halal.

Thùy Khánh