(Người Chăn Nuôi) - Ðịnh kỳ vệ sinh tiêu độc, khử trùng được coi là biện pháp hữu hiệu phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi. Tuy nhiên, nhằm đạt được hiệu quả cao nhất, người nuôi cần nắm vững kiến thức để có thể sử dụng đúng loại, đúng liều lượng.

Vôi bột
Là sản phẩm có tính chất sát trùng mạnh, diệt các cầu khuẩn sinh mủ, các liên cầu khuẩn, E.coli, trực khuẩn đóng dấu heo, tụ huyết trùng, phó thương hàn...

Tác dụng: Tiêu độc chuồng trại, môi trường chăn nuôi: Dùng vôi bột để trước cửa ra, vào của các ô chuồng chăn nuôi, rắc trên nền chuồng, sân chơi, cống rãnh, dùng dung dịch để quét tường chuồng, ô chuồng, xung quanh bờ tường toàn khu vực chăn nuôi...; Tiêu hủy xác chết động vật mắc bệnh truyền nhiễm: Rắc trên xác súc vật chết khi chôn...; Trường hợp gia súc bị bệnh bại liệt trước và sau khi đẻ do thiếu khoáng, có thể bổ sung nước vôi trong vào thức ăn hoặc nước uống để điều trị bệnh có kết quả tốt.

Cách sử dụng: Rắc nền chuồng, đường đi, cống rãnh, cổng ra, vào chuồng chăn nuôi; Rắc trên nền đất và trên đệm lót chuồng, chất độn chuồng (rắc trên đất trước khi đưa chất độn chuồng vào) với tỷ lệ trung bình 100 g/m2; Chuồng heo: 150 - 200 g/m3; Chuồng trâu, bò: 100 - 150 g/m3; Chuồng gà: 20 - 25 g/m3, 2 lần trong tuần; Quét hoặc phun vôi: Dùng nước vôi 5% hoặc 20% quét tường chuồng, nền chuồng, máng ăn, dụng cụ chăn nuôi...

Bảo quản: Tại kho, khô ráo, tránh ẩm.

Cloramin B

Công dụng: Dạng bột, màu trắng hay hơi trắng ngà, có mùi “clo” nhẹ, dễ tan trong nước. Có tác dụng sát trùng, tiêu độc, diệt hầu hết các loại vi khuẩn hiếu khí, yếm khí, nấm mốc và siêu vi khuẩn. Trong chăn nuôi, Cloramin B được dùng để tiêu độc chuồng trại, dụng cụ và môi trường chăn nuôi, rửa bầu vú bò sữa, khử trùng tay, khử trùng nước, tóc, lông, vải, quần, áo... Tiêu độc, tẩy uế chuồng trại thường xuyên hoặc những vùng xẩy ra ổ dịch các bệnh do vi khuẩn hoặc siêu vi khuẩn gây nên. Tiêu hủy xác chết động vật, tiêu độc môi trường. Khử trùng nguồn nước uống, trung hòa các chất độc hóa học, khử mùi hôi thối trong nước. Sát trùng các vết thương chân, miệng do bệnh lở mồm, long móng.

Cách sử dụng: Sát trùng chuồng trại dùng nồng độ 0,3 - 0,5% (3 - 5 g pha với 1 lít nước). Phun đều lên bề mặt chuồng trại, tường, vách... Cứ 250 lít dung dịch này phun cho 1.000 m2 diện tích chuồng trại. Sau khi phun để 3 - 5 giờ rồi rửa kỹ bằng nước sạch. Với những nơi đang có mầm mống bệnh truyền nhiễm (những ổ dịch) hoặc diệt nấm thì dùng liều 10 - 50 g/lít nước để pha (dung dịch 5%). Với những bệnh tạo nha bào dùng 50 g/1lít nước (dung dịch 5%). Với siêu vi khuẩn dùng 30 - 50 g/1 lít nước (dung dịch 3 - 5%). Sát khuẩn ngoại khoa, phẫu thuật, vết thương lở mồm, long móng dùng 1 - 5 g/1 lít nước (dung dịch 0,1 - 5%). Rửa bầu vú bò sữa dùng 0,5 - 1 g/1 lít nước (dung dịch 0,05 - 0,1%). Khử trùng nguồn nước uống: Pha 3 g với 1 m3 nước. Ðể ngâm 24 giờ sau mới dùng nước này cho gia súc, gia cầm uống. Mỗi tuần xử lý một lần.

Bảo quản: Nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời, tránh nguồn nhiệt, nơi ẩm ướt và hóa chất độc hại.

Benkocid
Cách sử dụng: Tiêu độc sát trùng chuồng trại: Pha loãng 1/250 - 300 (33 - 40 ml thuốc pha trong 10 lít nước sạch) phun đều lên chuồng và nền chuồng cho đủ ướt. Một lít dung dịch pha phun cho 2 - 3 m2 nền chuồng sau khi dọn vệ sinh sạch. Thực hiện ngày 1 - 2 lần, liên tục 3 - 5 ngày hoặc cho đến khi hết dịch.

- Tiêu độc phương tiện vận chuyển, sát trùng lò ấp, máy ấp trứng: 20 ml thuốc pha trong 10 lít nước sạch, phun đều lên xe vận chuyển, sát trùng lò ấp, máy ấp trứng.

- Khử trùng trứng: 10 ml thuốc pha trong 10 lít nước sạch.

- Tiêu độc xác súc vật chết, phân súc vật, hố sát trùng: 70 ml thuốc pha trong 10 lít nước sạch, phun ướt đều xác thú chết, phân súc vật.

Lưu ý: Không xịt thẳng vào chuồng đang có thú. Tránh tiếp xúc với da, niêm mạc mắt. Tránh xa tầm tay của trẻ em.

Bảo quản: Nơi khô thoáng, tránh ánh nắng trực tiếp, nhiệt độ không quá 300C.

Vetvaco-Iodine
Là phức hợp dễ tan trong nước và cồn, phóng thích iod từ từ và liên tục do đó kéo dài tác dụng và ổn định. Thuốc có phổ rộng tiêu diệt hầu hết các loại virus vi khuẩn gây bệnh, nấm, bào tử đặc biệt là virus cúm, lở mồm long móng... Thuốc có màu nâu sẫm, nhớt và sánh.

Công dụng: Tiêu độc khử trùng chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi, bể chứa nước: Pha 20 - 30 ml dung dịch Vetvaco - Iodine vào 10 ml nước, dùng 100 - 200 ml dung dịch vừa pha cho 1 m2 diện tích cần khử trùng. Các dụng cụ nhỏ có thể ngâm trong dung dịch này 20 - 30 phút.

- Khử trùng không khí phòng dịch bệnh: Pha 20 - 30 ml dung dịch Vetvaco - Iodine trong 10 - 12 lít nước, phun sương cho 80 - 100 m3 không khí chuồng nuôi 1 - 2 ngày/lần.

- Sát trùng da, vết thương: Pha loãng ½ dung dịch Vetvaco - Iodine với nước cất dùng bông gòn thấm dung dịch bôi trực tiếp vào nơi cần sát trùng.

Bảo quản: Nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Tránh xa tầm tay trẻ em.

Lưu ý

Ðối tượng sát trùng: Nơi ở của vật nuôi là địa điểm phải sát trùng đầu tiên từ nền chuồng, trần, vách, khoảng không khí trong chuồng… đều phải phun thuốc sát trùng để diệt trừ mọi vi khuẩn đang ẩn nấp. Bên cạnh đó cũng nên phun xịt xung quanh chuồng trại để tránh dịch bệnh từ bên ngoài mang vào. Vật nuôi cũng dễ bị virus, vi khuẩn xâm nhập từ đường ăn uống nên các máng ăn, máng uống, các loại dụng cụ khác dùng trong chăn nuôi cũng phải tiêu độc kỹ. Các vật dụng, phương tiện vận chuyển ra vào trại cũng sát trùng hết. Sử dụng thuốc sát trùng chuồng trại hiệu quả khi chuẩn bị đầy đủ các loại dụng cụ cần thiết.

Thời gian thực hiện: Khi không có dịch bệnh thì người nuôi nên phun thuốc định kỳ hàng tuần hoặc hàng tháng một lần. Thời điểm dịch bệnh phát sinh đòi hỏi thời gian phun sẽ nhiều hơn, thực hiện 2 lần/tuần, cứ như vậy cho đến khi hết hết dịch. Trước khi nuôi mới phải để trống chuồng trong 1 tuần vì phải tiêu độc sát trùng trong khoảng thời gian trước đó.

>> Hiện, trên thị trường có nhiều loại thuốc sát trùng cho chuồng trại, đặc biệt là các loại thuốc thảo dược. Vì thế, bà con chăn nuôi phải lựa chọn những sản phẩm đạt hiệu quả cao, an toàn cho vật nuôi và người sử dụng.

Lê Loan