(Người Chăn Nuôi) - Trong chăn nuôi công nghiệp, các vấn đề liên quan đến chân gà có thể khiến sức khỏe và phúc lợi vật nuôi bị giảm sút, đồng thời gây tỷ lệ chết cao hơn, giảm năng suất chế biến. Do đó, ngăn chặn các rủi ro ảnh hưởng đến chân gà đóng vai trò quan trọng đối với cả vật nuôi và người chăn nuôi.

Chất khoáng đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc hình thành xương, do đó, cần phải nâng cao thành phần chất khoáng trong khẩu phần ăn của vật nuôi. Các nguồn chất khoáng có thể được chia thành: Khoáng đa lượng (canxi, phốt pho) và khoáng vi lượng (sắt, đồng, kẽm, magie và selen). Tất cả chất khoáng này đều có nguồn gốc tự nhiên và luôn tồn tại ở dạng muối. Những chất dinh dưỡng này được gọi là khoáng vô cơ. Hầu hết các khẩu phần ăn của gia cầm hiện nay đều chứa các chất khoáng vô cơ. Tuy nhiên, chất khoáng cũng có thể được kết hợp với một protein hoặc axit amin và được gọi là khoáng hữu cơ. Khoáng hữu cơ được hấp thụ nhanh hơn và phát huy hiệu quả tốt hơn. Ðiều này đảm bảo sinh khả dụng của chất khoáng hữu cơ tốt hơn và có thể giúp phát triển xương hiệu quả hơn, từ đó giảm các vấn đề xảy ra đối với chân gà.

Tuy nhiên đến nay giới khoa học vẫn chưa có đủ dữ liệu để khẳng định, việc sử dụng khoáng đa lượng hữu cơ tạo hiệu quả tương tự lên phát triển xương như sử dụng các khoáng vi lượng hữu cơ. Ðại học Wageningen đã tìm hiểu vấn đề này trong một thử nghiệm do Bộ Nông nghiệp Hà Lan, Aviagen, Darling Ingredients, ForFarmer, Hubbard, Marel Stork Poultry, Nepluvi và Nutreco tài trợ.

Thử nghiệm

Trứng từ những con gà bố mẹ thuộc giống Ross 308, trọng lượng 61 - 65 g được ấp nở tại cơ sở thử nghiệm của Ðại học Wageningen. Sau ấp nở, 864 con gà con giống đực được vận chuyển đến cơ sở nghiên cứu của Công ty ForFarmers tại Nijkerk. Gà con được chia vào trong 72 chuồng, mỗi chuồng gồm 12 con. Các chuồng rộng khoảng 0,9 m2, sử dụng phoi bào gỗ làm chất đệm lót sàn chuồng. Nhiệt độ chuồng bắt đầu ở 32°C và giảm xuống 22°C vào ngày thứ 42. Gà con được cung cấp ánh sáng liên tục trong 3 ngày đầu tiên và sau đó giảm xuống 16 giờ chiếu sáng và 8 giờ tắt đèn mỗi ngày. Gà con được tiêm vaccine IB vào ngày đầu tiên và vaccine NCD vào ngày thứ 11.

Khẩu phần ăn
Tất cả khẩu phần ăn đều giống nhau trừ loại khoáng đa lượng (canxi và phốt pho) và khoáng vi lượng (sắt, đồng, kẽm, magie và selen). Gà con trong 72 chuồng được chia thành 4 nhóm thử nghiệm để có thể đánh giá hiệu quả của các nguyên liệu vô cơ và hữu cơ có về khoáng vi lượng và đa lượng. Những chế độ ăn thử nghiệm gồm:

- Khoáng đa lượng vô cơ và các nguyên tố vi lượng vô cơ.

- Khoáng đa lượng vô cơ và nguyên tố vi lượng hữu cơ.

- Khoáng đa lượng hữu cơ và nguyên tố vi lượng vô cơ.

- Khoáng đa lượng hữu cơ và nguyên tố vi lượng hữu cơ.

Sử dụng hệ thống cho ăn 3 giai đoạn (ngày 1 - 10, ngày 11 - 28 và ngày 28 - 42) và 4 nghiệm thức được áp dụng ở mỗi giai đoạn cho ăn. Gà con được cho ăn tùy thích và không giới hạn nước uống.

Ðánh giá các chỉ tiêu
Gia cầm được cân trọng lượng ngay tại chỗ vào các ngày 10, 21, 27, 34 và 42. Lượng ăn cũng được đo vào cùng ngày để có thể đánh giá tỷ lệ biến đổi thức ăn. Tỷ lệ chết cũng được theo dõi hàng ngày.

Vào ngày 42, lựa chọn ngẫu nhiên 2 con gà con ở mỗi chuồng để tiến hành đánh giá các tổn thương ở bàn chân. Những con gà này sau đó được giải phẫu và chân trái đều ghi nhận các dị thường. Xương đùi được gỡ từ chân phải và độ dài, độ dày, khối lượng, hàm lượng khoáng và mật độ khoáng cũng được xác định.

Kết quả
Ở ngày 42, những con gia cầm được cho ăn khoáng đa lượng hữu cơ và nguyên tố vi lượng hữu cơ đạt trọng lượng thân thịt cao hơn so những con gà ăn các loại khoáng vô cơ. Thêm nữa, tỷ lệ biến đổi thức ăn suốt giai đoạn tăng trưởng ở nhóm gia cầm ăn bổ sung khoáng đa lượng hữu cơ thấp hơn 5 điểm và giảm 6 điểm ở nhóm gia cầm ăn bổ sung nguyên tố vi lượng hữu cơ. Tỷ lệ chết giữa các nhóm thử nghiệm không khác nhau.

Tỷ lệ gà con có chân bất thường ở ngày 42 khi giết mổ rất là nhỏ (<1%) và không khác giữa các nghiệm thức. Chất lượng của xương đùi không bị ảnh hưởng bởi loại nguyên tố vi lượng. Tuy nhiên, gia cầm được cho ăn khoáng đa lượng hữu cơ (canxi và phốt pho) có xương đùi dài và lớn hơn với chất khoáng nhiều hơn, đồng thời cũng rắn chắc hơn nên cần nhiều lực hơn để bẻ gãy phần xương này.

Dựa trên nghiên cứu này, có thể kết luận rằng, bổ sung khoáng đa lượng hữu cơ và nguyên tố vi lượng đã tạo ra những tác động tích cực lên tăng trưởng và tỷ lệ biến đổi thức ăn của gà thịt công nghiệp.

Dũng Nguyên
(Theo Worldpoultry)