(Người Chăn Nuôi) - Nuôi dưỡng chăm sóc đà điểu từ sơ sinh đến 3 tháng tuổi là giai đoạn rất quan trọng, quyết định đến kết quả ở các tháng nuôi tiếp theo. Do đó, chuồng trại, dinh dưỡng cần được theo dõi và xử lý kịp thời.

Chuẩn bị môi trường nuôi
Để nuôi đà điểu đạt hiệu quả cao, cần lưu ý một vài đặc tính dưới đây của đà điểu. Đây là loài động vật có hệ thần kinh khá nhạy cảm. Chúng dễ phát sinh kích động, hoảng loạn khi có tiếng động lớn hoặc có người lạ xâm nhập. Nếu như có sự kích động lớn, cả đàn sẽ hoảng loạn và chạy dẫm đạp lên nhau. Chúng sẽ dễ bị đâm vào các chướng ngại vật, gây tổn thương cho da hoặc thậm chí bị gẫy cổ và chết. Là một loài động vật ăn tạp, đà điểu sẽ ăn hầu hết các thứ chúng nhìn thấy. Nên cần dọn dẹp sạch khu vực nuôi nhốt. Các vật dụng như gạch, mảnh thủy tinh, các vật sắc nhọn, túi bóng… cần phải được loại bỏ. Nếu ăn phải những thứ này, sẽ tổn thương lớn đến đường tiêu hóa.

Chuồng nuôi
Nên chọn hướng có ánh nắng mặt trời, thoát nước tốt, mặt bằng cao ráo. Khu vực xung quanh yên tĩnh, tránh tiếng ồn. Chuồng nuôi thông thoáng nhưng phải giữ được âm và có sân chơi có diện tích rộng, chiều dài ít nhất là 50 m để đà điểu chạy múa không bị cản trở. Sân chơi tốt nhất là thảm cỏ hoặc đất nện được nhặt sạch không có các dị vật 1 - 2 tuần đầu chuồng nuôi úm được lót bằng rơm hoặc trải thảm mềm để đà điểu đi lại vững chắc và giữ ấm phần bụng. Sang tuần 3 trở đi dùng trấu, phải bào, cát khô. Vì chức năng chạy của đà điểu rất quan trọng, nếu nhốt ở nền cứng, trơn sẽ làm chân biến dạng, trật khớp dẫn đến hao hụt cao.

Nhiệt độ, ánh sáng
24 giờ sau nở, đà điểu được đưa vào quây úm, lúc này bộ lông chưa đầy đủ, điều hòa thân nhiệt kém nên phải giữ nhiệt cho đà điểu con. Lúc này trong bụng đà điểu con còn tích khối noãn hoàng lớn, dễ bị lạnh khi nhiệt độ thấp hoặc chất độn chuồng không đủ dày, dẫn đến xơ cứng không tiêu hóa được, nên chúng dễ bị viêm nhiễm và đây là nguyên nhân chính gây chết trong những tuần đầu.

Từ 1 tháng tuổi, luyện cho đà điểu thích ứng dần với điều kiện ngoại cảnh. Khi úm, phải luôn quan sát phản ứng của đà điểu với nhiệt độ. Nếu nhiều con cùng tránh xa khu vực lò sưởi (đèn) hay há miệng thở, cần giảm nhiệt độ xuống, ngược lại có nhiều con tập trung gần nơi phát nhiệt (những con ngoài rìa run run) đó là nhiệt độ bị thấp, cần phải tăng nhiệt lên.

Để dễ quan sát và chăm sóc đà điểu con được đồng đều thì từ sơ sinh đến 1 tháng tuổi nên bố trí 20 - 25 con/quây úm ánh sáng, cùng với sự vận động phải phù hợp để kích thích đà điểu con ăn nhiều, tiêu hóa tốt, giảm bệnh tật, tăng trưởng nhanh. Nếu khí hậu tốt, ánh sáng đầy đủ thì 20 ngày tuổi có thể cho đà điểu con ra sân chơi để vận động và tắm nắng. Thời gian thả tăng theo từng ngày. 1 tháng tuổi trở ra thả tự do cho chúng vận động, nhưng phải đưa vào chuồng ngay khi thời tiết xấu, trời mưa. Ban đêm duy trì ánh sáng với cường độ 3 W/m2 để chúng dễ dàng ăn uống.

Máng ăn, máng uống
Máng ăn dùng bằng nhựa hoặc cao su, không dùng máng có các góc cạnh nhọn sắc dễ gây chấn thương chân.

Máng uống có thể dùng các chậu bằng sành sứ hoặc vật tương tự có bề mặt rộng để đà điểu thuận tiện khi uống bằng động tác ngậm nước đưa lên cao rồi mới nuốt. Nguồn nước phải sạch sẽ không có mùi. Những ngày đầu nên cho đà điểu uống nước mát hoặc ấm.

Chăm sóc và cho ăn
Đà điểu 1 - 2 ngày tuổi thường ngủ dưới bóng đèn sưởi. Từ ngày thứ 3 trở đi mới bắt đầu mổ thức ăn, nếu không để sẵn thức ăn, rau xanh thái nhỏ thì chúng sẽ ăn bất cứ vật gì nhặt được và dẫn đến tắc ruột chết.

- 1 - 30 ngày tuổi: Cho ăn 6 lần/ngày.

- 31 - 60 ngày tuổi: Cho ăn 4 lần/ngày.

- 61 - 90 ngày tuổi: Cho ăn 2 - 3 lần/ngày.

Phương pháp cho ăn: Có thể dùng riêng máng đựng thức ăn tinh và rau xanh. Trong những tuần đầu có thể trộn rau non thái nhỏ với thức ăn tinh để đà điểu ăn được nhiều thức ăn tinh hơn. Thức ăn xanh gồm các rau mềm: xà lách, bắp cải, rau muống...

Khả năng thu nhận thức ăn và khối lượng cơ thể của đà điểu từ sơ sinh đến 13 tuổi tuổi.

Lưu ý: Tuần đầu khối lượng sơ sinh có khả năng giảm đến 10 ngày, giai đoạn này dinh dưỡng chủ yếu là noãng hoàn, vì vậy nhu cầu thức ăn không quan trọng bằng nước uống. Cả giai đoạn cho ăn thức ăn tinh tự do. Có thể tập cho đà điểu ăn bằng cách để thức ăn lên ngón tay và đưa vào tầm mổ hoặc gõ nhẹ xuống máng ăn tạo sự chú ý của đà điểu con. Sau 3 tháng tuổi, chuyển đà điểu theo hướng nuôi thịt.

Bích Hòa