(Người Chăn Nuôi) - Nuôi gà, vịt thả rông ở vùng đồng quê xung quanh Nam Phi nghe đơn giản nhưng gặp không ít thách thức. Tuy nhiên, đây lại là mô hình mà nhiều hộ nuôi gia cầm quy mô nhỏ theo đuổi.

Thách thức chi phí
10 năm trước, bà Vanessa Collocott đã sở hữu và tự vận hành trang trại chăn nuôi The Blue Orange Farm tại các vùng đồi thuộc vùng KwaZulu Natal Midlands gần thị trấn Balgowan. Trang trại của bà rộng 20 ha, gồm cả thảo nguyên và hệ thống chuồng trại riêng. Cùng với những nhân công khác, bà Vanessa nuôi 1.200 con vịt Bắc Kinh và 1.000 con gà thịt giống Cobb ở các khu vực khác nhau. Bà còn nuôi một đàn dê nhỏ gồm 25 con Boer và dê sữa Saamen cùng 3 heo nái Large White, 1 heo đực Large White và 20 heo con.

Mỗi con vịt nuôi thả rông tại trang trại tiêu tốn 10 - 11 kg thức ăn trước khi được đưa tới lò mổ. Một tuần trước khi ra lò mổ, mỗi con vịt ăn thêm 350 g thức ăn/ngày. Vanessa cho biết, với gia cầm, tổng khối lượng thức ăn mà chúng tiêu thụ lên đến 6 kg/con trước khi đưa ra lò mổ. Một tuần trước khi ra lò mổ, mỗi con gà ăn khoảng 120 g thức ăn/ngày.

Vịt thả rông tại trang trại của bà Vanessa được giết mổ ở ngày nuôi thứ 49, nhưng bất kỳ con vịt nào không đủ trọng lượng chuẩn mà lò mổ đặt ra đều được trả về trại để tiếp tục nuôi thêm 1 tuần nữa. Trọng lượng thịt xẻ trung bình của vịt sau mổ đạt 2,3 kg.

Gà bắt đầu được giết mổ sau 48 - 63 ngày nuôi, tùy theo yêu cầu của khách hàng vì một số người ưa chuộng gà cỡ lớn hơn. Trọng lượng trung bình tùy thuộc vào ngày giết mổ có thể dao động 1,4 - 2,5 kg.

Tuy nhiên, chi phí thức ăn luôn biến động cùng với thời tiết nắng nóng kéo dài, nhiệt độ cao đã khiến công việc kinh doanh của trang trại Vanessa gặp không ít khó khăn. Bà Vanessa cho biết, chi phí thức ăn phần lớn phụ thuộc vào quy định về giá ngô mà Chính phủ đặt ra tại thời điểm cụ thể. “Hiện, chúng tôi đang trải qua một đợt hạn hán nên không dám kỳ vọng vào sản lượng ngô năm nay, trừ khi mưa thuận gió hòa trở lại”, bà Vanessa chia sẻ.

Trụ vững nhờ chất lượng
Toàn bộ gia cầm từ trang trại của bà Vanessa đều được giết mổ tại lò mổ địa phương Kia Ora Abattoir và sẵn sàng vận chuyển tới khách hàng trên cả nước. Bà cho biết, mạng lưới khách hàng của trang trại trải rộng từ địa phương đến tận Cape Town và Johannesburg.

Công việc kinh doanh đang trong giai đoạn tăng trưởng nhanh, vì vậy rất khó đưa ra con số cuối cùng về lượng hàng hóa chúng tôi đã bán. Tuy nhiên, có những tháng cao điểm, chúng tôi đưa ra thị trường gần 500 - 600 con vịt và gần 600 con gà. Tháng 1 và 2 là thời gian tương đối ảm đạm trên thị trường, vì vừa trải qua mùa lễ Giáng sinh - thời điểm được cho là kinh doanh sôi động nhất trong năm.

Bà Vanessa đang ấp ủ kế hoạch xây dựng xưởng giết mổ riêng ngay tại trại để tiết kiệm chi phí thuê bên ngoài. Bà cho biết, trang trại đang trong quá trình lắp đặt hệ thống lò mổ. Bà đã xin được giấp phép xây dựng lò mổ với công suất ban đầu khoảng 50 con gia cầm/ngày. Bà Vanessa cũng hoàn thành một khóa học với các chuyên gia thẩm định chất lượng sản phẩm thịt. Hàng tháng, chuyên gia kiểm dịch y tế sẽ tới trại nuôi để kiểm tra việc tuân thủ các quy định đã cam kết.

Vịt hiện có giá 58R (3,11 bảng Anh/3,64 EUR)/kg thịt xẻ. Gà giá rẻ hơn, khoảng 45R (2,41 bảng Anh/ 2,83 EUR) mỗi kg thịt xẻ. Chi phí chăn nuôi dao động tùy thuộc vào tỷ lệ chết của vật nuôi do quanh vùng vẫn xuất hiện các loài thú ăn thịt gồm cầy mangut, chó rừng và rái cá. Nhiều biện pháp ngăn chặn thú ăn thịt đã được thực hiện như dựng hàng rào điện xung quanh trại nuôi đã hạn chế được tổn thất.

Nuôi gia cầm thả rông cũng đối mặt nhiều rủi ro nhiễm bệnh cúm gia cầm. Giá nhiên liệu tăng giảm bất thường cũng là một thách thức lớn với trang trại. Nhiệt độ suốt những tháng mùa đông giảm xuống dưới 0°C khiến những nỗ lực quản lý trại gia cầm trong môi trường tự nhiên phải tăng lên gấp bội. Tuy nhiên bà Vanessa khẳng định, sẽ kiên trì theo đuổi mô hình nuôi thả rông vì gia cầm trong môi trường tự nhiên đạt chất lượng thịt thơm ngon hơn khi chúng được nuôi nhốt.

>> Do là một hộ chăn nuôi quy mô nhỏ nên trang trại của Vanessa sẽ khó tránh khỏi những tác động tiêu cực sau những biến động của chi phí thức ăn trên thị trường.

Dũng Nguyên