Đây là bệnh viêm hoại tử niêm mạc ruột do vi khuẩn Clostrium perfringens typ C (Gram +) gây ra ở gà thuộc mọi hình thức chăn nuôi. Ở trong các trường hợp cấp tính phân lập được vi khuẩn yếm khí Clostrium perfringens sinh độc tố  α, β, y- toxin. Bào tử vi khuẩn là loại chịu nhiệt, có thể sống trong nước sôi trong vòng 2 giờ.

Triệu chứng:

        Bệnh xảy ra ở thể cấp tính với tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ chết cao. Bệnh có tính dịch địa phương và thường xảy ra ở đàn gà thịt 4- 8 tuần tuổi. Bệnh có thể ghép với bệnh Cầu trùng hoặc xảy ra sau khi thay đổi thức ăn. Mật độ nuôi chật hoặc chuyển đàn có thể tạo điều kiện cho bệnh phát nhanh hơn.

        Bệnh xảy ra với thể cấp tính và thể mãn tính. Gà bệnh giảm ăn, chậm chạp, ỉa phân khô có màu đen, đôi khi lẫn máu và nhầy gần giống triệu chứng bệnh Cầu trùng. Gà hay nằm sấp gục đầu, xã cánh, không thể tự đứng và không thể đi lại được. Tỷ lệ chết trong khoảng 5- 25%.

        Trong thể mãn tính triệu chứng lâm sàng không điển hình. Gà chậm lớn, giảm cân, trong khi vẫn ăn uống bình thường và bị chết do gầy.

Bệnh tích:

        Xuất huyết tràn lan các mô lỏng lẻo ở dưới da, ruột, ở một phần ba cuối hồi tràng thấy nhiều ổ loét xuất huyết phủ nhầy với kích thước khác nhau, Diều đầy nước. Ruột non phồng lên, có màu hơi đỏ. Thành ruột dày lên và sung huyết, đầy dịch nhầy, phủ màng giả màu nâu vàng, có sự tróc vảy. Niêm mạc ruột viêm loét chỗ nông, chỗ sâu, có thể vỡ gây viêm dính phúc mạc. Gan sưng, sung huyết, xuất huyết điểm, có các tổn thương màu xám bạc hoặc vàng nhạt. Túi mật giãn, thành túi mật có nhiều ổ hoại tử tràn lan.

        Ở thể cấp tính thấy bên trong ruột chứa đầy dịch xuất huyết và nhiều mảnh vỡ của tế bào biểu mô. Những tổn thương này giống với khi bị Cầu trùng Eimeria brunetti mãn tính hoặc bội nhiễm Eimeria maxima.

Chẩn đoán:                                                                                   

        Mổ khám thấy nhiều ổ hoại tử đặc trưng mà không thể thấy ở trong các bệnh khác. Cần chẩn đoán với bệnh Thương hàn, Cầu trùng ruột non của gà.

        Trong bệnh Thương hàn, gà mọi lứa tuổi đều bị với triệu chứng tiêu chảy lẫn bọt khí, gà đẻ bị viêm buồng trứng nên đẻ trứng không có vỏ vôi, trứng méo mó, sần sùi hoặc buồng trứng dị dạng như chùm quả lắc.  

        Khi bị Cầu trùng, ruột non gà cũng bị sưng ruột và bệnh hay xảy ra ở gà mái đẻ, gà bệnh có thể vẫn đi lại được. Trong khi viêm ruột hoại tử chủ yếu xảy ra ở gà giò với biểu hiện gà bệnh lười đi lại, hay nằm, không thể tự đứng dậy được.

Phòng bệnh:

+ Nuôii phải tuõn thủ qui trình an toàn sinh học.

+ Diệt cầu trùng ngay từ 3-5 ngày tuổi với: Huphacox 2,5%; Bactrim-Coc.

+ Tẩy giun sán với Hupha-Fasciola.

+ Tăng sức đề kháng, giải độc tố nên uống kết hợp: 1g Multivitamix+2g Bổ gan+1g Men tiêu hóa sống hòa chung vào 1 lít nước uống.

Điều trị:

* Tách  những con nhiễm bệnh ra khỏi đàn.

* Giữ chuồng trại khô ráo sạch sẽ ấm vào đông thoáng mát vào mùa hè.

* Ăn các thức ăn dễ tiêu hóa.

 + Bù nước và điện giải bằng Hupha- Điện giải+Gluco-C: 3,5g/lít nước uống.

 + Hạ sốt bằng Hupha- Paradol-B:3g/10kgTT hoặc 3g/lít  nước uống.

Cho cả đàn uống theo một trong 2 cách sau:

-  Cách 1: ( gà chỉ bị bệnh viêm ruột hoại tử). 3-5 ngày liên tục

•  Hupha-Colimox: 1g/lít nước uống.
•  Hupha-Floral : 1g/lít nước uống.

- Cách 2: ( viêm ruột hoại tử ghép cầu trùng). 3-5 ngày liên tục

• Hupha-Colimox: 1g/lít nước uống. + Huphacox 2,5%
• Hupha-Floral:     1g/lít nước uống. + Huphacox 2,5%

+ Bổ sung các thuốc bổ trợ trong suốt quá trình điều trị: 1g Multivitamix+ 2g Hupha-Điện giải+ 2g Bổ gan+ 1g Men tiêu hóa sống hòa chung vào 1 lít  nước uống.